Ulice Starego Miasta w Lublinie - Archidiakońska i Dominikańska

Ulica Archidiakońska łączy plac Po Farze z ulicą Złotą; teren gdzie powstała ta ulica należał do lubelskiego archidiakona.

"Archidyakonska. Nazwa jej ztad pochodzi, iż kamienice tu stojaca ratuszkiem dzisiaj zwana, nabyło miasto około roku 1600 od Archidyjakona Lubelskiego dawszy mu w zamian wioskę Dziesiąta."*

W okresie PRL-u, do 1990 roku, ulica ta nazywała się ulicą Wincentego Pola.

Archidiakońska 9 - Dom Mansjonarski w połowie XIX wieku nosiła nazwę Starej Wikarii - to budowla o długiej historii. Stoi na linii nie istniejących już murów obronnych, które otaczały miasto od strony Zamku.
"W murach budynku tkwi baszta obronna, która, gdy stała się już niepotrzebna, została wchłonięta przez stawiany obok budynek. Na elewacji domu od strony Podwala widoczna jest część ceglanej ściany baszty z drugiej połowy XIV wieku."**

Fronton mansjonarii ozdobiony jest trójkątnym tympanonem z płaskorzeźbą Chrystusa Salvadora. Ten znajdujacy sie aktualnie na budynku nie jest oryginałem. Oryginał znajduje się na Bramie Trynitrskiej gdzie przeniesiono go aby ratować gdy ten budynek był w bardzo złym stanie.

Dom Mansjonarski jest aktualnie pięknie odnowiony i jest własnością prywatną.

Archidiakonska 7 - W 1406 roku w miejscu obecnej kamienicy znajdowała się szkoła.
Budynek ten wybudowano przed I wojną światowa z fundacji Wiktorii Michelisowej jako schronisko przeznaczone dla emerytowanych nauczycielek.
Obecnie jest własnościa Skarbu Państwa i w budynku znajduje się Dom Pomocy Społecznej im. Wiktorii Michelisowej.

Gawarecki i Gawdzik uważają, że "Trzypiętrowa kamienica nie jest dostosowana ani gabarytem, ani skalą, anipretensjonalną eklektyczną architekturą do zabytkowego otoczenia. Jest ona na szczęscie, jednym z niewielu przykładów braku respektu dla zasad konserwatorskich."***

Archidiakońska 5 posiada ciekawą historię. W XVI wieku mieszkał pod tym adresem lubelski archidiakon – Bartłomiej Sabinka.

Kamienica ta jest zwana Małym Ratuszkiem.

Do tej kamienicy od 1763 roku przenosiły się władze miejskie w czasie trwania posiedzeń Trybunału Lubelskiego.

✫ ✫ ✫ ✫ ✫ ✫

Na zakończeniu ulicy Archidiakońskiej znajduje się aktualnie odnawiana kamienica Dominikańska 7 (uliczka Dominikańska znajduje się po prawej stronie tej kamienicy).

Ulica Dominikańska jest jedną z najkrótszych ulic lubelskiego Starego Miasta - łączy ulicę Złotą z ulicą Jezuicką. Na końcu ulicy Dominikańskiej, w ramach murów miejskich, mieścila się Furta Gnojna - przez tę furtę odbywał się wywóz śmieci i nieczystości z miasta (ostatnie zdjęcie).
W latach 1952-1991 ulica Dominikańska nazywana była ulicą Sebastiana Klonowica, wybitnego polskiego poety z okresu renesansu, związanego z Lublinem. Po roku 1991 ulicy przywrócono historyczną nazwę.