Wspomnienie...

  Kościół ewangelicko - augsburski św. Trójcy A historia społeczności ewangelickiej w Lublinie sięga połowy XVI wieku. Świadectwem jej obecności jest pochodzący z końca XVIII wieku kościół parafialny przy ul. Ewangelickiej (aktualnie jedyny czynny kościół luterański na Lubelszczyźnie).   Obecnie przy kościele Ewangelicko-Augsburskim pw. Trójcy Świętej w Lublinie trwają prace remontowo-konserwatorskie.

  Najstarsza pisemna wzmianka o istnieniu cmentarza żydowskiego w Lublinie pochodzi z 1555 roku, kiedy to wydano przywilej gwarantujący Żydom możliwość dokonywania pochówków na wzgórzu Grodzisko. Grodzisko to był gród warowny, który istniał na tym wzgórzu do pierwszej połowy XIV wieku.

  "Miejsce gdzie goście muszą być zakceptowani przez kota" -  Mrau Cafe   kocia kawiarnia w Lublinie. Pomysł kociej kawiarni przyszedł z Japonii, gdzie tego typu miejsca są znana od dawna. Jest to pierwsza kocia kawiarnia w Lublinie (druga w Polsce). W tym miejscu najważniejsze są koty. Lokal jest przystosowany do ich obecności - stąd obecność wysokich drapaków, podwieszonych mostów czy różnych legowisk i dużej ilości zabawek. Koty można głaskać i robić im zdjęcia (tylko bez flesza).

W czasie mojego pobytu w Lublinie parę razy przechodziłam ulicą Sierocą; jest to cicha i krótka ulica łącza ulice Obywatelską i Biernackiego i znajduje się w sąsiedztwie kompleksu szpitali lubelskich przy ulicy Jaczewskiego i Biernackiego. Przy budynku Wojewódzkiej Przychodni Gruźlicy i Chorób Płuc Szpitala Jana Bożego na ulicy Sierocej w Lublinie stoi figura Matki Boskiej. Lublinianie nazywają ją Matką Boską Gruźliczą. Jest ustawiona dość nietypowo - stoi poza ogrodzeniem budynku (nie jest na terenie szpitalnym), tyłem do ulicy, a frontem do budynku przychodni.

  Spacer Wzdłuż Czechówki * rozpoczęłam od małego placu/skrzyżowania gdzie zaczynają się cztery ulice: Wodopojna, Szewska, Stanisława Staszica i Ś więtoduska. ✮ Szewska 1, różowa kamienica na rogu ( przed 1939 rokiem to: Szewska 1/Wodopojna 2), jest to nowo otwarta retro kawiarnia nazwana Cyngwajs . W starej, nieużywanej już gwarze miejskiej oznaczało to coś mniej więcej jak „wihajster” albo „tenteges” – coś niewielkiego, wystający gwoździk, wypukły element. W ten sposób przedwojenne słowo zostało ocalone przed zapomnieniem.

  Trasa mojego spaceru Wzdłuż Czechówki prowadziła obok tej różowej kamienicy. Znajduje się tu nowo otwarta kawiarnia retro - Cyngwajs. Budynek ten znajduje się niedaleko Starego Miasta w Lublinie, w części miasta zamieszkałej dawniej przez społeczność żydowską.  Wcze ś niej budynek ten pełnił funkcję mieszkalną i przemysłowo-handlową. Przed 1939 rokiem na terenie nieruchomości istniała fabryka wód gazowanych.

   Kuczka to mało znany element architektoniczny,  będący pozostałością kultury żydowskiej .  Nazwa pochodzi od hebrajskiego Sukka – przybytku, zwanego też namiotem lub szałasem ; była to specjalne "przybudówka" z otwieranym dachem.  Zazwyczaj były to drewniane konstrukcje, dlatego niewiele z nich przetrwało do czasów współczesnych. Kuczki używane były przez Żydów  podczas święta Sukkot , czyli święta szałasów, które poświęcone było  żniwom i obchodzone jesienią.  Kuczka była świadectwem  bogactwa , prestiżu dlatego na takie konstrukcje mogli sobie pozwolić tylko ludzie zamożni. Do dziś w Lublinie przetrwało niewiele kuczek .

Ulica Bernardyńska została wytyczona na początku XIX wieku na miejscu dawnej drogi prowadzącej na Żmigród. W 1904 roku poszerzono ja i uregulowano po wyburzeniu część zabudowań klasztornych bernardynek. 

Wejście na ulicę Żmigród od strony ulicy Bernardyńskiej           Ulica Żmigród jest położona w pobliżu Starego Miasta, między ulicami Królewską i Bernardyńską. Ta nazwa nadana jest tej ulicy dopiero w XIX wieku. W średniowiecznym Lublinie Żmigród był nazwą dzielnicy. Wówczas ta dzielnica obejmowała duży obszar od klasztoru Bernardynów, wzdłuż doliny rzeki Bystrzycy do ulicy Misjonarskiej i wzgórza z kościołem i klasztorem Misjonarzy.

  W okresie średniowiecza ulica Narutowicza była częścią drogi o ważnym znaczeniu politycznym i handlowym. Ten trakt prowadził do Krakowa - dlatego nazwany był traktem krakowskim. W wieku XVI cześć traktu krakowskiego (dzisiejsza część ulicy Narutowicza) nazwany był ulicą Panny Marii. W 1822 roku nazwę ulicy zmieniono na Namiestnika (na cześć generała Zajączka) a póżniej na Namiestnikowską. W 1928 roku zmieniono nazwę ulicy na prezydenta Gabriela Narutowicza.

  Ulica Dolna Panny Marii znajduje się w sąsiedztwie ulicy Narutowicza i rozpoczyna się przy kościele pobernardyńskim pw. Nawrócenia Św. Pawła. Pierwszy budynek na ulicy Dolnej Panny Marii, po prawej stronie, to Pałac Tarłów zbudowany w XVII wieku, dawniej nazywany także pałacem Olizarów. Początkowo należał do rodziny Słupeckich i w tym czasie był zborem kalwińskim. Na poczatku XVII jest w posiadaniu Jana Tarły wojewody lubelskiego i sandomierskiego. Był także własnością rodziny Lubomirskich, która sprzedała go zakonowi pijarow; ci z kolei wydzierżawili rezydencję hrabiemu Filipowi Olizarowi a ten był znany z hucznych przyjęć odbywających się w pałacu.  

Będąc w Lublinie widzia ł am kopię obrazu Jana Matejki “Bitwa pod Grunwaldem” która była prezentowana w gmachu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego przy ul. Narutowicza 4 w Lublinie. W tym samym budynku do którego podczas  bombardowania Lublina (9 września 1939 roku) przywieziono z Zachęty warszawskiej oryginał, by uchronić go przed zniszczeniem i Niemcami. Razem z "Bitwą pod Grunwaldem" było też drugie płótno Jana Matejki "Kazanie Skargi". 

                                                                               Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” w Lublinie   – powstało w 1979 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych Zamku Lubelskiego i klubu „Pod Zegarem”. Mieści się w celach byłego aresztu Gestapo przy ulicy Uniwersyteckiej w Lublinie. Od zegara znajdującego się nad głównym wejściem  budynek ten  nazywany był podczas okupacji „Pod Zegarem”, Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” prezentuje losy więźniów aresztu Gestapo, przedstawia historie tych ludzi.

                                                                                         Dzień ten taki właśnie jak „Niepokój” Szopena. Ptaki nisko kołują nad ziemią. Niespokojne.  Spłoszone z gniazd swych. Nadsłuchują...     W przyrodzie cisza. Ciepło, jak przed burzą. Z zachodu płyną niskie, ciemne chmury.  Przewalają się po niebie wiosenne wichury.  Przyczajony lęk w sercu. Tęsknota, tęsknota... „Niepokój” ... fragment wiersza Grażyny Chrostowskiej,   który  napisała 18 kwietnia 1942 roku, w dniu swojej śmierci w Ravensbr ü ck.   Grażyna Chrostowska - zdjęcie z internetu.

W 1342 roku króla Kazimierza Wielki sprzedał wieś Bronowice za 140 grzywien praskich wójtowi Franczkowi, mieszczaninowi z Moguncji. Odtąd osada ta była własnością kolejnych wójtów lubelskich. Bronowice aż do roku 1868 były wsią miejską. Bronowice to po ł udniowo-wschodnia część Lublina, a dwie rzeki: Bystrzyca i Czerniejowka są granicą między tą czescią miasta i centrum.

Osiedle Piastowskie jest najmniejszym osiedlem Lubelskiej Spoldzielni Mieszkaniowej. Jest bardziej kameralnie niż inne osiedla LSM-u. Bardzo ładnie zostało wpisane w otaczajacy teren. Nazwy ulic związane są z imionami władców z dynastii Piastów.

  Murale - sztuka na ulicach miast, gdy na miejskie mury artyści wchodzą ze swoimi pracami, prezentując dzieła sztuki w dużym formacie na dużych ścianach. Stają się one popularne w przestrzeni miejskiej prawie w każdym mieście. W ostatnich latach w Lublinie pojawiły się nowe obrazy na ścianach, chociaż nie jest ich tak dużo jak w poprzednich latach. Te starsze, niestety,  zaniką, rozmywają się, a niektóre z nich są zamalowywane.

  Aktualnie w Muzeum Narodowym w Lublinie na Zamku ma miejsce wystawa poświęcona dawnemu Egiptowi. Ta  ekspozycja jest związana z dwoma bardzo ważnymi odkryciami łączacymi się ze starożytnym Egiptem: 200 lat temu nastapiło odczytanie hieroglifow (wrzesień 1822 rok) i rownóczesnie jest 100 rocznica odkrycia grobowca Tutanchamona (listopad 1922 roku). 

    Festiwalu Sztuki w Przestrzeni Publicznej Open City październik 2022     Organizatorem wydarzenia był Ośrodek Inicjatyw Twórczych „Rozdroża”.   W Festiwalu wzięło udział 21 artystów, prezentując 25 prac w przestrzeni centrum Lublina i Starego Miasta. Trasa zwiedzania rozpoczynała się pod budynkiem Centrum Kultury i prowadziła głównym traktem Krakowskiego Przedmieścia na Stare Miasto, gdzie znajdowała się większość prac. Wielokrotnie widziałam małe grupki ludzi, pojedyncze osoby mające w ręku program tego festiwalu i idące szlakiem Open City

  Brama Rybna znajduje się na Starym Mieście i jest wejściem do ulicy Rybnej i dalej do Placu Rybnego, gdzie handlowano rybami , bardzo często złowionymi w okolicznych rzekach i stawach.  Początki istnienia Bramy Rybnej sięgają XV wieku. Brama Rybna początkowo miała formę nadbudówki  łączacej dwie sąsiednie kamienice: Rynek 5 i Grodzka 2, a wiec należała do dwóch właścicieli. W 1569 roku nadbudówka zmieniona została na dwa piętra mieszkalne. Bramę przebudowano w okresie renesansu.  Zburzona w czasie wojny,  została zrekonstuowana w 1954 roku na podstawie litografii Adama Lerue.

Ulica Olejna jest jedną z najstarszych ulic Lublina, powstała w 1317 roku. Niestety niewiele zachowało się z dawnej średniowiecznej zabudowy - część tej ulicy we wrześniu 1939 roku została zniszczona w czasie bombardowana miasta. W1524 roku nosiła ona nazwę Różanej, w wieku XVII Menniczej lub Minczarskiej, a także Olejnej.  Nazwa Mennicza wiązała się z istnieniem tutaj w latach 1589-1601 mennicy otwartej przez Jana Fireja, podskarbiego wielkiego koronnego. Mieściła się ona w nieistniejacej już kamienicy Olejna 6. (1)

  Ulica Złota jest to krótka uliczka; prowadzi od  Rynku Starego Miasta do  kościoła i klasztoru Dominikanów. Pierwsze informacje o ulicy Złotej pochodzą z XVI w. Do końca XVIII wieku ulicę tę nazywano  "Dominikańską" i „Do Kościoła św. Stanisława”... Nazwa ulicy Złotej pojawiła się dopiero pod koniec XVIII wieku.  Według Sierpińskieg ulica ta została  " nazwana od bogatych sklepów, licznie na tej ulicy dawniej znajdujących się. "* W czasie II wojny światowej kamienice nie uległy poważnym uszkodzeniom, jednak w 1954 r. nastąpiła renowacji W czasie II wojny światowej kamienice nie uległy poważnym uszkodzeniom, jednak w 1954 r. nastąpiła renowacji elewacji frontowych.

Ulica Archidiakońska łączy plac Po Farze z ulicą Złotą; teren gdzie powstała ta ulica należał do lubelskiego archidiakona. " Archidyakonska. Nazwa jej ztad pochodzi, iż kamienice tu stojaca ratuszkiem dzisiaj zwana, nabyło miasto około roku 1600 od Archidyjakona Lubelskiego dawszy mu w zamian wioskę Dziesiąta." * W okresie PRL-u, do 1990 roku, ulica ta nazywała się ulic ą   Wincentego Pola.  

Tuż za Bramą Krakowską jest ulica Bramowa. Na poczatku tej ulicy znajduje się nowa kawiarnia - Święty Spokój Music Cafe — lokal wypełniony muzyką z płyt winylowych.  Jest to miejsce gdzie można wypić filiżankę kawy lub herbaty słuchając standardów jazzowych z gramofonu. I dodatkowo jeszcze otrzymać książkę! Ś ciana kamienicy, gdzie mieści się ta kawiarnie, jest ozdobiona przepięknymi obrazami przedstawiajacymi fragmenty Starego Miasta w Lublinie. Na ż adnym z tych obraz ó w nie znalaz ł am nazwiska artysty.