Kościół i klasztor Bernardynów w Krakowie położony u stóp Wawelu powstał w 1453 roku dzięki fundacji biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego i poparciu króla Kazimierza Jagiellończyka.
Najazd szwedzki w 1655 roku spowodował zniszczenie gotyckich zabudowań. Obecny kościół w stylu wczesnobarokowym, wzniesiony został w latach 1659-1680 z funduszów Zofii Ługowskiej i Stanisława Witowskiego, kasztelana sandomierskiego.
W barokowej kruchcie znajdują się
późnorenesansowe nagrobki: Stanisława Łagowskiego zmarłego w 1612 roku i
jego małżonki Zofii z Gałuchowskich zmarłej w 1595 roku.
Ściany kościoła Bernardynów są oszczędnie zdobione i odróżniają się wyraźnie od bogato zdobionych barokowych ołtarzy, które zauważa się zaraz po wejściu do kościoła. Szczególnie okazały jest główny ołtarz.
Ołtarz główny jest niezwykle bogaty i ozdobny. Mimo wizualnego wrażenie że jest to jeden duży ołtarz, w rzeczywistości jest to zestaw pięciu ołtarzy tworzących jedną całość: w centrum główny ołtarz i cztery ołtarze boczne (dwa po każdej stronie). Ten zestaw ołtarzy powstał w latach 1758-1766 i był dziełem kilku artystów
W
ołtarzach bocznych znajdują się patroni tej świątyni. Po lewej stronie: święty Bernardyn, święta
Klara, a po prawej święty Jan Kapistran i święty Franciszek.
Kolumny zdobiące ołtarze są wykonane z drewna które zostało pozłocone, lub pomalowane w ten sposób aby to wyglądało jak marmur.
Patrząc na główny ołtarz ze znacznej odległości można zobaczyć cały obraz przedstawiający „Ostatnią wieczerzę”. Autorem obrazu jest Franciszek Lekszycki (1600-1668) - krakowski bernardyn, malarz religijnego baroku. Nie uczył się malarstwa, przebywał w kręgu bernardyńskich malarzy a także studiował grafiki Rubensa i van Dycka.
W kaplicy św. Szymona znajduje się okno witrażowe, zaprojektowane przez artystę malarza Józefa Mehoffera.
Organy pochodzą z
początku XVIII wieku. Balustrada chóru
muzycznego, od strony nawy, jest ozdobiona wizerunki świętych związanych z zakonem Bernardynów.
Kaplica św. Anny - w ołtarzu kaplicy znajduje się gotycka rzeźba która powstała pod koniec XV wieku w kręgu Wita Stwosza - rzeźba ta przedstawia św. Annę Samotrzeć. Po obu stronach tej rzeźby są postacie św. Franciszka i św. Klary.
Poniżej, na antependium widać płaskorzeźbę przedstawiającą "Ucieczkę świętej rodziny do Egiptu".
W tej kaplicy na jednej ze ścian znajduje się obraz "Taniec Śmierci".
Obraz datowany jest na trzecią ćwierć XVII wieku. Nieznany jest twórca tego obrazu, ale przypuszcza się że mógł być to malarz pochodzący ze lokalnego środowiska malarzy zakonu bernardynów.
Ten obraz może być dziełem Franciszka Lekszyckiego - poza obrazem w głównym ołtarzu z tym kościele, znajduje się tutaj kilka innych malowideł tego artysty.
Obraz ten krakowskim kościele bernardynów uważa się za najstarsze przedstawienie "Tańca Śmierci" w Polsce. Obraz jest duży; ponad 2 metry szerokości i 2,5 metra wysokości.
"Taniec
śmierci (fr. danse macabre) - alegoryczny taniec, którego
przedstawienie rozwinęło się w kulturze późnego średniowiecza (XIV i XV
wiek), korowód ludzi wszystkich stanów z kościotrupem na czele,
wyrażający równość wszystkich ludzi w obliczu śmierci." wikipedia
 |
źrodło: internet
|
Centralna część obrazu przedstawia krąg taneczny dziewięcu kobiet trzymających się za ręce z dziewięcioma kościotrupami. Kobiety pochodzą z różnych stanów społecznych. Patrząc na strój i nakrycie głowy - jest tu cesarzowa, królowa, księżna, szlachcianka, dwórka, mieszczka, chłopka...
Do tańca przygrywa orkiestra, której też towarzyszą kościotrupy.
Ta centralna scen jest opisana dwama wierszowanymi myślami
(u góry i u dołu)
"Roznych stanow piękne grono
Gęstą śmiercią przepleciono
Zyiąc wszystko tańcujemy
Aże obok śmierc niewiemy"
"Szczesliwy kto z tego Tańcu
Odpocznie w Niebieskim Szańcu
Nieszczęsny kto z tego Koła
W piekło wpadszy biada woła"
Centralna scena jest otoczona czternastoma mniejszymi scenkami które pokazują jak tańcza ze śmiercią przedstawiciele różnych stanów społecznych. Są tu: papież, cesarz, kardynał, biskup, zakonnicy, książe, senator, szlachcic, kupiec, chłop, polityk, żebrak, Turcy i Żydzi, oraz błazen i dziecko...
Każda scena jest opisana krótkiem wierszem, czasem humorystycznym. Teksty te mówione są w pierwszej osobie i charakteryzują daną postać i skierowane są one do śmierci.
Król
Dałbym berło y z Korono
Bymię Stańca Uwolniono
O! nader przykre niestety
Ktore smierć skacze Ballety
Biskup
Postradałes Pastorała
Gdyc Smierc w Taniec iść kazała
Infułac nić nie pomoże
Musisz skoczyc Wgrob nieboze
Wieśniak
y Ty Kmiotku Spracowany
w Smiertelnes się wybrał tany
Niepyszna Dama z Oraczem
Tak Tańczy iako z Bogaczem
krakow.bernardyni.pl
culture.pl
wikipedia
Głębia obrazu
.jpeg)
