Teatr Stary w Lublinie - jeden z najstarszych budynków teatralnych w Polsce
Teatr Stary w Lublinie znajduje się na Starym Mieście, na rogu ulic Jezuickiej i Dominikańskiej.
Ten jeden z najstarszych budynków teatralnych w Polsce* został wybudowany w latach 1821-1823 według projektu Łukasza Rodakiewicza - właściciela teatru, i początkowo znany był jako Teatr Zimowy.
O teatrze Zimowym, i o tym jak "zabawiał" nasze miasto pisał w swoim przewodniku "Obraz Miasta Lublina" Seweryn Zenon Sierpiński**(w 1839 roku):
"widowiska drammatyczne w gmachu prywatnym przy ulicy Jezuickiey dawane, przez bawiącą tu truppę T.A.Chełchowskiego, przedstawiają większe nawet sztuki, wyborowe komedyje i opery francuzkie z najnowszych dzieł zagranicznych tłomaczone, lub krajowych utworów. Teatr Lubelski jest wygodny, ciepły i dość gustownie urządzony.
...Koncerta muzyczne; sztuki konne, gabinety figur, sztuki Herkulesowe, magiczne, fizyczne, kosmoramy i Dionoforamy***, ludzie z różnych stron świata, menażerye i t.p. zabawiają nasze miasto dość często."
Teatr funkcjonował do roku 1887, tj. do czasu otwarcia reprezentacyjnego Teatru Miejskiego przy obecnej ulicy Narutowicza. Na początku XX wieku budynek zmieniono na kino i tak było przez wiele lat.
Miejsce to znane było po wieloma nazwami: Teatr Zimowy, Powszechny, Panteon, Théâtre Optique Parisien, Wiedza, Adria, Rialto, Staromiejskie.
Po wojnie, aż do lat 80-tych w budynku funkcjonowało kino Staromiejskie.
W latach 80-tych XX wieku budynek przestał być użytkowany i stopniowo ulegał zniszczeniu.
W
2008 roku rozpoczęto prace remontowe, i teatr został gruntownie odbudowany i zmodernizowany.
W 2012 roku Teatr Stary wznowił
działalność stając się miejscem różnorodnych wydarzeń kulturalnych.
Widok Teatru Starego w bardzo złym już stanie (kwiecień 2007 rok) - od ulicy Jezuickiej i Dominikańskiej
Ulica Jezuicka z widokiem Wieży Trynitarskiej i odbudowny budynek Teatru Starego
Teatr Stary w Lublinie, widok od strony ulicy Dominikańskiej
Widok od strony ulicy Dominikańskiej - na ścianie frontowej kamienicy Jezuicka 19 widać trzy zdjęcia, które prawdopodobnie są częścią kolekcji zdjęć znalezionych w kamienicy Trybunalskiej.
Nieopodal Teatru Starego znajduje się - zwane niegdyś bramką– wejście
do kompleksu klasztornego zakonu Dominikanów. Tutaj w jednym ze skrzydeł klasztoru przez wiele lat była siedziba Teatru Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena.
Widok w kierunku ulicy Jezuickiej z bramki prowadzącej do zabudowań klasztornych Dominikanów (po lewej stronie odnowiona kamienica Jezuicka 21)
*Najstarszym teatrem w Polsce jest warszawski Teatr Narodowy działający od 1765 roku.
**Seweryn Zenon Sierpiński polski prozaik, regionalista. Debiutował w 1839 r. szkicem historycznym Obraz miasta Lublina, uznawanym za jeden z najwcześniejszych przewodników po mieście. Dzięki tej książce zyskał miano "Pierwszego regionalisty Lubelszczyzny"- Wikipedia
***kosmoramy i dionoforamy, sztuki Herkulesowe
sztuki Herkulesowe - popisy siłaczy,
kosmoram - panoramiczne malowidła, których tematem była, perspektywicznie ujęta, przestrzeń miasta lub ogrodu,
dionoforamy?