Kamienica Pod Lwami, Rynek 9 - renesansowa kamienica na Starym Mieście w Lublinie

Kamienica Pod Lwami – zwana też Kamienicą Cholewińską.

Ta narożna kamienica, Rynek 9, znajduje się  we wschodniej pierzei rynku Starego Miasta w Lublinie, zwanej pierzeją/stroną Konopniców.
Kamienica pod Lwami w swej długiej i interesującej (czasem zaskakującej)  historii miała wielu właścicieli.
Najstarsze informacje o kamienicy pochodzą z 1521 roku i mówią, że właścicielem tego  murowanego domu w tym czasie był Jerzego Organista. 

 

W 1575 roku kamienica znacznie ucierpiała w czasie wielkiego pożaru miasta, który zniszczył wiekszą część Lublina.

W 1582 roku  murowaną dwupiętrowa kamienicę kupili Piotr i Anna Cholewa, i dlatego przez pewien czas nazywano ja kamienicą Cholewińską.
Około 1600 roku  właściciele przebudowali kamienicę w  ówcześnie panującym stylu renesansu, dodając  piękną attykę  na której umieszczono kamienne figury trzech siedzących lwów. Lwy te pochodziły prawdopodobnie z warsztatu Santi Gucci. Do dziś zachowały się dwie rzeźby, jedna z nich jest prawdopodobnie autorstwa Santi Gucciego z II poł. XVI wieku (na styku kamienic Rynek 9 i 10).

 

Poniżej jest fragment obrazu "Pożar miasta Lublina", który znajduje się w kościele Dominikanów. Obraz ten przedstawia  pożar Lublina, który miał miejsce w 1719 roku. Na tym małym fragmencie obrazu można znaleźć kamienicę Pod Lwami (na prawo, obok kościoła Dominikanów, zaznaczonego numerem 6) i widać wyraźnie jej renesansową attykę z trzema lwami.

 

W XIX wieku była kolejna przebudowa kamienicy w stylu klasyczystycznym, która została wykonana przez ówczesnego właściciela Józefa Prus Potockiego. Zatrudnił on inżyniera Jakuba Hempla. Wtedy usunięto lwy  z attyki i przeniesione je na wysokość pierwszego piętra  - i tak powstała nowa nazwa kamienicy “Pod Lwami”.W rodzinie Potockich obiekt pozostał do 1850 roku.

Jednym z wielu właścicieli budynku w XX wieku był od 1914 roku  Ludwik Księżycki, który udostępnił pomieszczenia pierwszego piętra na spotkania lubelskich literatów. 

W latach 1936-1937 swoją siedzibę na parterze kamienicy miało Towarzystwo Propagandy Sztuki. Tu zbierali się literaci i malarze. Miejsce to stało się pierwszą w okresie  II Rzeczpospolitej w Lublinie galerią malarstwa.

"Sala „Pode lwami” była otwarta od godz. 9 do zmierzchu, co było spowodowane tym, że z braku elektryczności galeria była oświetlona jedynie świecami lub lampami naftowymi. Prezentowano w niej m. in. prace Zenona Kononowicza, Jerzego Wolffa oraz Leona Wyczółkowskiego..."

Po kilku miesiącach Księżycki zrezygnował nagle z udostępniania swoich pomieszczeń.
“Zabytki Starego Miasta stały się siedliskiem rozpusty. Jeden z domów publicznych mieścił się w sąsiedztwie kościoła Dominikanów, w kamienicy przy ulicy Złotej, należącej (o zgrozo!) do p. Księżyckiego”.

 

 Aktualnie w Kamienicy pod Lwami znajduje się żydowska restauracja "Mandragora". 

Przez wiele lat nad wejściem do "Mandragory" znajdowały się stare fotografie (dwa zdjęcia po lewej stronie). Te zdjęcia nie pochodzą z kolekcji nieznanego fotografa z kamienicy Trybunalskiej. To są zdjęcia przodków Pani Izabeli Dechnik, właścicielki restauracji Mandragora. Właścicielka zauważyła, że stare zdjęcia w staromiejskich oknach są prawdziwą atrakcją Starego Miasta i umieściła fotografie swoich przodków z rodziny Lesieczyńskich w oknach kamienicy.

W czasie mojej ostatniej wizyty w Lublinie zauważyłam, że w oknach tej kamienicy pojawiły sie nowe zdjęcia (dwa na frontowej ścianie, drugie piętro i dwa od strony ulicy Złotej). Prawdopodobnie pochodzą one z kolekcji zdjęć znalezionych w kamienicy Trybunalskiej.

Widok kamienicy Pod Lwami od strony ulicy Złotej (w głębi kościół oo.Dominikanów, jedna z najstarszych światyń lubelskich)

Część rynku Starego Miasta w Lublinie, zwana stroną Konopniców.

 

 

Aktualnie restauracja żydowska Mandragora znajduje sie w sąsiedniej kamienicy, Rynek 9. Jej miejsce w Kamienicy  Pod Lwami zajęła inna restauracja - Perliczka. 

Perliczka jest nie tylko restauracja ale i galerią obrazów artystow lubelskich. Tu można też otrzymać informatory turystyczne i mapy (uaktualnienie - jesień 2022).

❈   ❈   ❈   ❈   ❈   ❈

Lwy - pierwsze zdjęcie pokazuje lwa znajdujacego się na granicy dwóch kamienic (Rynek 9 i 10) który prawdopodobnie powstał w pracowni Santi Gucci w  II połowie XVI wieku. Santi Gucci był włoskim architektem i rzeźbiarzem pracującym w Polsce. Był on nadwornym arystą króla  Zygmunta Augusta, Stefana Batorego i Anny Jagielonki. Pracował także dla rodów magnackich (Myszkowskich i Firlejow).

Kamienica Pod Lwami widziana z Bramy Rybnej

 

 ❈   ❈   ❈   ❈   ❈   ❈

Zdjęcie poniższe pochodzi z czerwca 2015 roku. Widać tutaj fragment kamienicy Pod Lwami. A na pierwszym planie jest konna bryczka-śmieciarka firmy Kom-Eco, która przez 11 lat opróżniała kosze na śmieci w centrum Lublina. Niektórzy nazywali tę inicjatywe Koń-Eco. Koń rasy huculskiej ciągnący sylizowaną bryczkę pojawił się na wąskich, krętych uliczkach Starego Miasta we wrześniu 2007 roku. Pierwszym koniem był Iwan, dla którego uprząż zamówiono w Nisku; miał on podgumowane podkowy, aby nie ślizgał się na uliczkach Starego Miasta.

Po trzech latach Iwana zmienił koń Borys, który był niezwykle spokojny. Jak powiedział pan pracujący z Borysem, gdy mieli dłuższą przerwę bez pracy, 

to koń chciał iść na Stare Miasto. Wspomniał też, że Borys szedł za nim jak piesek. Niestety, ten kolorowy serwis już nie jeździ uliczkami starej częsci Lublina, zakończono go wiosną 2019 roku.

A zdjęcie to nabrało innego, aktualnego znaczenia- patrząc na napis na bryczce. 

 

Scriptores, 2008 - wydawnictwo Teatr NN 

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN

Kurier Lubelski, 21 kwietnia 2019 rok - "Konna śmieciarka Kom-eco nie wróci."