Dzielnica Żmigród - zespół pomisjonarski i medaliony historyczne (poczet królów i książąt polskich)...
Ten dekoracyjny fryz z medalionami przetrwały do naszych czasów.
Północna elewacja z medalionami. Pierwszy medalion (po lewej stronie) przedstawia postać Krakusa. Obok jest jego medalion symboliczny. Następny medalion to córka Kraka, Wanda.
Medalion pierwszy po stronie lewej - postać z wężem na lasce prawdopodobnie przedstawia Leszka, zwanego Chytrym. Wąż na lasce Leszka oznacza chytrość, a obraz symboliczny z rakiem niosącym kulę ziemską jest symbolem panowania.
Medalion władcy ze złożonymi rękami, a na medalionie symbolicznym świnia. Jest to wyobrażenie Popiela I, zwanego Gnuśnym.
W Muzeum na Zamku w Lublinie prezentowana była mała ekspozycje medalionów, ozdabiający dawny pałac Suchorabskich, obecnie budynek seminarium duchownego. Znalazłam tam kilka medalionów z budynku seminarium duchownego.
Pierwszy medalion na fryzie północnym (po lewej stronie) przedstawia postać Kraka, obok anioł chroni dziecko. Krak według kronik otruł smoka wawelskiego, pożerającego zwierzęta i ludzi. Obok Kraka znajduje się jego córka Wanda. Medalion symboliczny przedstawia Wandę w rycerskim stroju wśród nurtów rzeki.
Władca przedstawionym na tym medalionie jest to Władysław Herman, a obok jest błazen. Podobno symbol błazna oznaczał zamiłownie do biesiad.
Ta postać łączona jest z Bolesławem Śmiałym chociaż postać króla nie ma żadnego symbolu władzy, ani zbroi, a był to monarcha wojowniczy. I podobno był to władca któremu kronikarze zarzucali cudzołóstwo. Na symbolicznym medalionie skrzydlata Wenus wychodzi z muszli a rycerz oddaje jej własną głowę - wojownik oddaje rozum pod panowanie rozpusty.
Portret Anny Stanisławskiej - artysta nieznany. Anna przedstawiona jest pod koniec swojego życia, czepiec na głowie, z krótkim sznurem pereł. Jest to portret który został przemalowany prawdopodobnie w XIX wieku, gdy zmieniono nazwiska osób na portretach.
Umieszczony na nim w lewym dolnym rogu napis, stwierdza, że przedstawiono na nim... Emilię Niemyską, która sprowadziła w 1730 roku SS Miłosierdzia do Lublina. Nie przemalowano jednak herbu Pilawa (herbu Stanisławskich) ani napisu A.Z.P.L. w prawym górnym rogu (Anna Stanislawska Podkomorzyna Lubelska). Litery AP są wyraźnie, literę L można dostrzec, ale Z nie widać.
※ ※ ※
Anna Stanisławska urodziła sie około 1651 roku w rodzinie magnackiej. Jej ociec, Michał Stanisławski to marszałek trybunału i wojewoda kijowski. Anna, wcześnie osierocona przez matkę, wychowywała się w klasztorze dominikanów w Krakowie, gdzie siostra babki zajęła się jej edukacją. Anna nauczyła się czytac i pisać wiersze a także tworzenia pism procesowych oraz reguł gospodarki folwarcznej. Klasztor był dla niej nie tylko szkołą pokory ale także nauką dbania o swoje interesy i nauką o przetrwanie w życiu.
Po niezbyt miłych doświadczeniach z rodziną pierwszego męża, Anna domaga się od drugiego męża intercyzy, która gwarantuje jej dożywocie na dobrach Oleśnickich.
Jan Zbigniew, ostatni z rodu był przede wszystkim rycerzem Rzeczypospolitej i niewiele czasu poświęcał rodzinie czy gospodarce. Zarządzanie dobrami pozostało więc na głowie żony. Anna zostaje sama i zarządza licznymi folwarkami, prywatnymi miastami. Była mądrą administratorką posiadanych dóbr.
Po śmierci męża Anna została prawną dziedziczką dóbr po Oleśnickich stając się tym samym jedną z najbogatszych kobiet w Polsce.
Kolejne małżeństwo Anny było także krótkie. Trzecim mąż Anny był Jan Bogusław Zbąski (herbu Nałęcz), podkomorzy lubelski. Przeżyli kilka lat szczęśliwe, w zgodzie i przyjaźni.
Jan Bogusław był razem z królem Sobieskim podczas bitwy pod Wiedniem gdzie został ranny. Rana nie goiła się i w krótkim czasie zmarł. Po jego śmierci Anna samodzielnie zarządzała majątkiem, zajęła się też działalnością społeczną. Nie wyszła więcej za mąż.
W tej poetycka autobiografia Anna opisała swoje dzieciństwo, młodość i trzy kolejne małżeństwa, jako długie pasmo następujących po sobie nieszczęść. Dzieło zawiera szereg obserwacji psychologicznych i obyczajowych ówczesnych czasów.
Pod koniec życia oddała wszystkie swoje dobra i cały majątek, tworząc wiele fundacji dobroczynnych. Zbąska zmarła bezpotomnie i w osamotnieniu prawdopodobnie w Kurowie w 1700 lub 1701 roku.
Dariusz Rott - Kobieta z przemalowanego portretu, Wydawnictwo Uniwersytet Śląskiego, 2004
Maria Antonina hr. Ronikierowa - Ilustrowany Przewodnik po Lublinie. 1901
Ks. Henryk Ćwiklinski - Gmach Seminarium Duchownego w Lublinie, Towarzystwo Naukowe KUL, Roczniki Humanistyczne, 1957, tom VI, zeszyt 4