Katedra Exeter - tam gdzie aniołowie muzykę grają...

Katedra anglikańska w Exeter w hrabstwie Devon w południowo-zachodniej Anglii została założona w 1050 roku. Budowa katedry została rozpoczęta w 1112 roku w stylu normańskim a ukończona w stylu gotyckim. Budowa obecnego budynku została zakończona około 1400 roku.
Jest jedną z najpiękniejszych średniowiecznych katedr w Anglii i jednym z najlepszych przykładów zdobniczej architektury gotyckiej w tym kraju (architektury gotyckiej w stylu angielskim).

 

               

Katedra w Exeter i jej pięknie zdobiona gotycka nawa (1328 -1369) z najdłuższym nieprzerwanym gotyckim sklepiony sufitem na świecie; sklepienie katedry rozciąga się na długości 90 m (300 stóp) i wysokości 20 m (66 stóp).

Zachodnia część katedry

Na skrzyżowanie transeptów znajdują się olbrzymie organy z 1665 roku. Poniżej organów widać piękną zasłonę/ekran rozdzielającą nawę i chór (rood screen, choir screen). Ten ekran pochodzący z lat 1317-25 jest ozdobiony XVII-wiecznymi obrazami scen biblijnych.

Rzeźby w katedrze Exeter są piękne. Na zdjęciu poniżej, wzdłuż sklepienia nawy widać okrągłe kolorowe rzeźby (kolorowe dekoracyjne kule) - taka kolorowa kula to "boss" umieszczony w miejscu przecięcia się żeber sklepiennych (jest to forma dekoracji).

Rzeźbione "bosses" i "corbels" w tej katedrze należą do najwspanialszych przykładów gotyckiej architektury w stylu angielskim; ten styl rozwijał się w Anglii przez 100 lat, od 1270 roku.

"Bosses" - w katedrze w Exeter te okrągłe elementy architektoniczne są bardzo dekoracyjne. Znajduje się tutaj ponad 500 "bossów". Największy "boss" waży ponad dwie tony; każdy jest inny - ozdobiony postaciami ludzkimi, opowieściami biblijnymi lub naturalnymi elementami...

Przedstawiony poniżej boss - jest kopią jednego z wielu tych elementów architektonicznych znajdujących się na suficie w katedrze Exeter. Ten boss jest z 1300 roku i przedstawia rycerza i trzy smoki - obrazują one duszę chrześcijańską depcząca świat, ciało i diabła.

Najsłynniejszy z "bossów" na sklepieniu katedry Exeter znajduje się w nawie głównej i przedstawia morderstwo arcybiskupa Thomasa Becketa w katedrze w Canterbury za panowania króla Henryka II w 1170 roku.

Corbel - w architekturze  średniowiecznej jest to forma wspornika, będąca częścią budynku. W Exeter są one pięknie rzeźbione i bardzo ozdobne - i jest ich tutaj tutaj setki.

❊  ❊  ❊  ❊  ❊  ❊  ❊  ❊  ❊

 

Galeria Minstrelów / Minstrels' Gallery

Wysoko na północnej stronie nawy znajduje się wystający balkon zbudowany w połowie XIV wieku. Jest ozdobiony rzeźbionymi aniołami grającymi na instrumentach muzycznych i jest znany jako Galeria Minstrelów. 

Galeria ta pochodząca z około 1360 roku jest unikalna w angielskich katedrach -  wyjątkowo piekne i szczególne są rzeźby tej galerii - front galerii zdobi 12 rzeźbionych i malowanych aniołów grających na średniowieczne instrumenty muzycznych. Nie tylko w Exeter katedrze aniołowie pieśni śpiewają...

Ostatnie badania wśród muzykologów ustaliły nazwy tych instrumentów, odnosząc je do dzisiejszych czasach. Patrząc na anioły od lewej do prawej:
gittern*, dudy, shawm*, vile, harfa, harfa żydowska, trąbka, organy, cytole*, rejestrator, tamburyn, talerze*

*gittern - prekursor gitary,

*shawm - szałamaja, prekursor oboju, 

*cytole/citole - cytryna

*talerze - cymbały

   

 
W południowo-zachodnim rogu nawy katedrz znajduje się chrzcielnica (1687 rok), wykonana z  sycylijskiego marmuru i z dębową pokrywą inkrustowaną ośmioma figurami apostołów.

 

Ambona - zaprojektowana przez George'a Gilberta Scotta w latach 1876-1877  przedstawia męczeństwo św. Albansa, św. Bonifacego i wiktoriańskiego biskupa misyjnego Johna Coleridge Patteson. 

Na północnej ścianie północnego transeptu znajduje się duży, niebieski Zegar Astronomiczny, podarowany przez biskupa Petera Courtenay pod koniec XV wieku. Lilia (fleur-de-lys) reprezentuje cykle słońca wokół 24-godzinnej tarczy, z południem na górze i północą na dole. Pokazane są fazy księżyca, a dzień miesiąca księżycowego można odczytać z wewnętrznego pierścienia. Złoty glob w centrum reprezentuje ziemię. Wewnątrz mechanizmu znajdują się liny, które kiedyś były smarowane tłuszczem. Tłuszcz przyciągał myszy, które biegały w górę i w dół po linach zegara - stąd uważa się, że rymowanka przedszkolna "Hickory Dickory Dock" była inspirowana tym zegarem.

 

Łabędzie Bohun

Jak w każdej katedrze tak i w katedrze w Exeter znajdują się ważne i piękne pomniki nagrobne. Szczególnie piękny i specjalny jest pomnik Margaret de Bohun, Countess z Devon (1311-1391); była ona wnuczką króla Edwarda I i Eleanory z Kastylii oraz żoną Hugh Courtenay, X hrabiego Devon (1303-1377). Miała siedemnaścioro dzieci: w tym arcybiskupa Canterbury i sześciu rycerzy, z których dwóch było rycerzami założycielami Zakonu Podwiązki. W przeciwieństwie do większości kobiet w swoim czasie, otrzymała ona klasyczne wykształcenie i uczyła się przez całe życie 

a także kolekcjonwała książki.

Na jej nagrobku i jej męża, u ich stop znajdują się dwa łabędzie z łańcuchem i szyjami splecionymi. Łabędź był herbem używanym w Anglii przez tę średniowieczną szlachecką rodzinę de Bohun.

 

Grobowiec Lady Dodderidge (zm. 1614) w pięknej brokatowej sukni

Nagrobek Biskupa Exeter, Edmunda Stafford (zmarł w 1419 roku)

Kaplica biskupa Hugh Oldhama, który był biskupem Exeter w latach 1504-1519.

 Jego emblematem była sowa i wizerunki sowy można znaleźć w tej kaplicy na ścianach i suficie.

W katedrze znajdują się także nagrobne pomniki rycerzy i cześć z nich jest przedstawiona ze skrzyżowanymi nogami. Przez wiele lat sądzono ze to są wizerunki rycerzy z XIII i XIV wieku którzy byli na krucjatach. Teoria ta została obecnie odrzucona przez historyków, którzy twierdzą że przedstawianie rycerzy ze skrzyżowanymi nogami było po prostu konwencją stylistyczną.
Podobny nagrobek rycerza ze skrzyżowanymi nogami widziałam w katedrze w Gloucester.