Kraków - Zaułek Estreichera

Oprócz  głównego pięknego dziedzińca Collegium Maius Kraków posiada również znacznie mniejszy Dziedziniec Huta, znany również jako Zaułek Estreichera.

 Zaułek Estreichera znajduje się przy ulicy św. Anny w Krakowie.

Zaułek ten upamiętnia profesora Karola Estreichera, któremu Collegium Maius zawdzięcza renowację po II Wojnie Światowej.

 

Karol Estreicher (1906-1984) - to polski historyk sztuki, pisarz i bibliograf, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Twórca Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego i wieloletni dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej, nazywany był „ojcem bibliografii polskiej”.

Kierował Biurem Rewindykacji Strat Kulturalnych. Odzyskał i sprowadził do Polski  wiele dzieł sztuki zrabowanych podczas II wojny światowej, najcenniejsze z nich to: obraz Leonarda da Vinci "Dama z gronostajem" oraz ołtarz Wita Stwosza.

 

Parę miesięcy temu czytałam książkę The Night Portrait, autorka Laura Morelli. Książka przedstawiła zbeletryzowaną historię powstania obrazu Dama z gronostajem Leonarda da Vinci w latach 90-tych XV wieku.
Przedstawiła też kradzieże dzieł sztuki na wielką skalę w całej Europy dokonywane przez nazistowskie Niemcy i następnie proces odzyskiwania  ich przez grupę Monuments Men. W tej książce wymienione było nazwisko profesora  Estreichera - był on częscią grupy Monuments Men.

Monuments Men - podczas II wojny światowej grupie amerykańskich i brytyjskich kuratorów, historyków sztuki, bibliotekarzy, architektów i artystów powierzono misję odzyskiwania dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów. 

Zaułek ten jest miejscem pamięci dla ludzi nauki i kultury związanych z Uniwersytetem Jagiellońskim. Popiersie profesora  Estreichera jest prezentowane w tym niezwykłym miejscu razem z innymi znanymi osobami:

Julian Aleksandrowicz, Antoni Kępiński, papież Jan Paweł II,  

ksiądz profesor Józef Tischner.

Autorem rzeźb na dziedzińcu jest Karol Badyna, profesor Akademii Sztuk Pieknych  im. Jana Matejki w Krakowie.

W głębi dziedzińca znajduje się rzeźba króla Kazimierza Wielkiego, inspirowana witrażem Stanisława Wyspiańskiego.

 Antoni Kępiński 1918-1972

Lekarz i Humanista

Twórca Psychiatrii Aksjologicznej, 

autor "Schizofrenii" i "Lęku" - ważnych rozpraw z dziedziny psychiatrii

Ks. Józef Tischner 1931-2000

Filozof

Kaznodzieja w Uniwersyteckiej Kolegiacie św. Anny

Jan Paweł II Papież 

Karol Józef Wojtyła  1920-2005

Kanonizowany 27 kwietnia 2014 roku

Julian Aleksandrowicz 1908-1988

Hematolog i filozof medycyny

"Nie ma nieuleczalnie chorych"

 Polski król z dynastii Piastów

Kazimierz III Wielki 1310-1370

z jego fundacji powstał Uniwersytet w roku 1364

Płaskorzeźba autorstwa Karola Badyny

wykonana na podstawie projektu witrażu

Stanisława Wyspiańskiego do Katedry Wawelskiej.

Dar autora

                     

Piękny rzeźbiony portal nad wejściem w Zaułku Estreichera. 

Znajdują się tutaj trzy herby: 

                             Herb Krakowa, Herb Polski i Herb Pogoni                                 

 

  ❇︎      ❇︎     ❇︎      ❇︎      ❇︎       ❇︎      ❇︎      ❇︎

 Profesor Julian Aleksandrowicz i Halina Poświatowska

 Kiedy widzę czy słyszę nazwisko profesora Aleksandrowicza przypomina mi się Halina Poświatowska (1935-1967) poetka polska, jedna z najważniejszych postaci polskiej literatury powojennej. 

"Należy do najchętniej czytanych polskich poetek, przez wielu uznawana jest za ideał kobiecej wrażliwości i literackiej subtelności - Halina Poświatowska. Niepospolita uroda, talent, przedwczesna śmierć spowodowana poważną chorobą serca sprawiły, że biografia poetki do dziś intryguje nie tylko wielbicieli jej twórczości, ale także badaczy literatury."

Halina Poświatowska prawie przez całe swoje krótkie życie była pacjentką profesora Aleksandrowicza. Profesor Julian Aleksandrowicz był nie tylko wybitnym naukowcem i lekarzem ale także niezwykłym człowiekiem. Halina Poświatowska była jego ulubioną pacjentką, którą nie tylko leczył ale i pomagał w życiu. Profesor zachęcał ją do nauki a także do tworzenia poezji. To on zapoznał ją z wieloma poetami krakowskimi m.in z Wisławą Szymborską. Dzięki Profesorowi Aleksandrowiczowi Halina wyjechała do Stanów, na operację serca, która przedłużyła jej życie. Halina Poświatowska zmarła w trzydziestym drugim roku życia, po drugiej operacji serca, w 1967 roku.  





Wiele lat temu czytałam książkę/opracowanie o 
Halinie Poświatowskiej, 

z której zapamiętałam słowa profesora Aleksandrowicza mówiące Halinie Poświatowskiej co to jest śmierć (znalazłam je teraz w internecie):

"Powiedz mi, profesorze – wyszeptała – co to jest śmierć. Tak się boję umierać. Chcę wiedzieć, to nie będę się bać – i przytulała się do moich rąk.
Dla przyrodnika – odrzekłem – jest chyba zagadką, jak życie.
Dla fizyka – przeistoczeniem jeno materii.
Dla wierzącego – to odrodzenie w innym bycie.
Dla cierpiących – wyzwoleniem.
Nie masz się więc czego bać.
– Tak pan mnie uspokoił, że lęk gdzieś jak czarny ptak ze snu odleciał".

 

Elżbieta Hurnik, „Życie i spuścizna Haliny Poświatowskiej w świetle wierszy, listów i wspomnień o poetce (z warsztatu biografistki)”, Autobiografia Literatura Kultura Media 2 (2020), 15: 187–200.