Bazylika San Zeno jest jednym z najpiękniejszych i lepiej zachowanych przykładów architektury romańskiej w północnych Włoszech.
To, co od razu zauważa się patrząc na budynek bazyliki to ciepła kolorystyka
elewacji, która powstała w wyniku naprzemiennego użycia kamienia tufowego i cegieł.
Słynny romański kościół San Zeno znajduje się w pewnej odległosci od centrum Werony. W
starożytności znajdował się tu rzymski cmentarz, na którym pomiędzy 372 a 380 rokiem pochowany został ósmy biskup tego miasta - Święty Zenon. Niewiele wiadomo o życiu i czynach tego Zenona. Pochodził prawdopodobnie z Afryki i przez około dekadę był biskupem Werony.
Kościół
ulegał licznym zniszczeniom w czasie najazdów i trzęsień ziemi. Obecny
budynek, większy niż oryginalny, jest wynikiem przebudowy w latach
1123-1138 i od tego czasu jest prawie niezmienionym kościołem, takim jaki
dzisiaj widzimy. Dach i gotycka absyda pochodzą z 1398 roku.
Po lewej stronie fasady znajduje się wieża, pozostałość z wcześniejszego klasztoru↓
(XIII wiek) a
po prawej stronie stoi
smukła dzwonnica z XII wieku↑
Pod
pięknym rozetowym oknem zwanym kołem fortuny wg Brioloto (1217-1225), znajduje się wejście do bazyliki. Wchodzi się przez drzwi z brązu,
które są otoczone wspaniałymi płaskorzeźbami mistrza Nicolo, przedstawiajacymi
wiele słynnych scen ze Starego i Nowego Testamentu.
Płaskorzeźby na
po lewej, wykonane przez Mastro Guglielmo i jego pracownię (początek XII
wieku), przedstawiają sceny z Nowego Testamentu i pojedynki
między rycerzami a piechotą.
‘
Płaskorzeźby po prawej stronie są autorstwa Mastro Nicolo i jego pracowni
(pocz. XII wieku), przedstawiają sceny ze Starego
Testament i Legendę Teoderyka.
Tympanon z polichromią
przedstawiącą świętego Zenona otoczonego mieszkańcami Werony.
Drzwi z brązu - piękne drzwi, prawdziwe arcydzieło, których nie
widzi się, dopóki nie wejdzie się do bazyliki (są one teraz osłonięte
drewnianymi drzwiami zewnętrznymi, które widać na powyższych
zdjęciach).
Jest to efekt pracy różnych nieznanych artystów z różnych okresów. Drzwi z brązu są ozdobione 48 panelami przedstawiajacymi niektóre
opowieści biblijne, sceny z życia św. Zenona, a także są panele o nieznanym znaczeniu.
Autorem najstarszych
paneli przedstawiającymi sceny z
Nowego Testamentu (po lewej) to
artysta szkoły niemieckiej
(koniec XI - początek
XII wiek).
Autorem częsci przedstawiające
sceny ze Starego Testament (po prawej), był lokalny artysta (druga połowa XII wieku)
Wnętrze kościoła
Kaplica główna w bazylica była zbudowany w stylu gotyckim w latach 1386
i 1398 przez Giovanniego i Nicolò da Ferrara.
Freski łuku triumfalnego i absydy są
przypisywana Martino da Verona (koniec XIV wieku).
Niewątpliwą atrakcją tej kaplicy jest słynny ołtarz autorstwa Andrei Mantegny, namalowany w latach 1457-1459. Ten ołtarz nazywany Ołtarzem San Zeno został oryginalnie stworzony dla bazyliki San Zeno w Weronie.
Dzieło
to jest tryptykiem; widać ciągłą scenę z Madonną z Dzieciątkiem i co
najmniej ośmioma świętymi: Piotrem, Pawłem, Janem Ewangelistą, Zenonem,
Benedictusem, Wawrzyńcem, Grzegorzem Wielkim i Janem Baptystą.
Predella (obraz lub rzeźba która zazwyczaj stanowi podstawę ołtarza) składa się z trzech scen z życia Chrystusa. Niestety elementy predelli nie są oryginalne. W 1797 roku ołtarz został zrabowany przez wojska napoleońskie i wywieziony do Paryża. W 1815 roku został zwrócony, ale bez predelli. Część predelli znalazła się w Luwrze (Ukrzyżowanie), a część w Muzeum Sztuk Pięknych w Tours (Agonia w ogrodzie i Zmartwychwstanie). Obecna
predella to replika, wykonane przez malarza Paolino Caliari
(1764-1835), który według niektórych źródeł był potomkiem słynnego
XVI-wiecznego malarza Veronese (1528-1588).
Freski łuku triumfalnego i absydy były wykonane prawdopodobnie pod koniec XV wieku przez Martino da Verona. W górnej części pierwszego zdjęcia widać scenę Zwiastowania.
Boczny renesansowy ołtarz (1515‑35). Ołtarz przedstawia
Madonna z Dzieciątkiem wśród św. Anny, św. Zenona,
św. Sebastiana i św. Krzysztofa przez F. Torbido (1520).
Górna część ołtarza przedstawia Alegorie, jest przypisywana Battista del Moro
(1538).
Po prawej stronie tego renesansowego ołtarza znajdują się krzyże drogi krzyżowej...
...a za nimi w rogu kościoła, na prawo od drzwi, znajduje się krucyfiks autorstwa Lorenza Veneziano (pierwsza połowa XIV w
wiek) i ośmioboczna chrzcielnica z XIII wieku, monolit wyrzeźbiony przez Maestro
Brioloto podczas prac budowlanych w latach 1217-1225.
Poniższy ołtarz jest przerobioną częścią romańskiej kruchty zburzonej w XIII wieku. Malowidła ścienne po obu stronach ołtarza pochodzą z XIV-XV wieku.
Bazylika San Zeno słynie z pięknych fresków z XIII, XIV i XV wieku, które zdobią ściany bazyliki.
Ostatnia Wieczerza ze skorpionami
✵ ✵ ✵
Ołtarz barokowy z 1621 roku. W niszy Pieta z malowanego miękkiego kamienia. Postać Jezusa wydaje się być większa od figury Marii.
Piękna chrzcielnica, ale nie mam żadnych informacji na jej temat.
✵ ✵ ✵
Bardzo ciekawa jest krypta bazyliki, dość nietypowo otwarta w stronę nawy głównej. Krypta - to, co widać dzisiaj, to prawdziwy las kolumn (49 kolumn). Jest to wynik przebudowy X-wiecznej krypty
wykonany między końcem XII wieku a początkiem XIII wieku. W krypcie przechowywane są szczątki San Zeno.
Według legendy w krypcie tej brali ślub szekspirowski Romeo i Julia. W Weronie jest dużo atrakcji związanych z tą fikcyjna parą.
Powyżej wejścia do krypty na parapecie górnego kościoła stoją marmurowe posągi Chrystusa i Apostołów; prawdopodobnie wykonane w Niemczech na poczatku XIII wieku. Umieszczone zostały tutaj w XIX wieku.
✵ ✵ ✵
Krużganki klasztorne pochodzą z XIV wieku.
‘.JPG)
.JPG)
