Lublin, którego już nie ma...





W ramach projektu "Odkrywamy Lublin którego już nie ma" Kurier Lubelski w 2012 roku przedstawił piękną kolekcję cyfrowych rekonstrukcji starych widoków Lublina.
Jesienią 2012 roku do niektórych wydań gazety lubelskiej dodawana była pocztówka z widokiem starego Lublina, a także  krótka historyczna informacją o tym widoku lub zabytku.
Pocztówki były kopią makiet prezentowanych w tym czasie na rynku Starego Miasta w Lublinie.
 
Obrazy przedstawiające Lublin na przestrzeni wieków zostały cyfrowo zrekonstruowane przez zespół Teatru NN w ramach projektu "Lublin2.0. Interaktywna rekonstrukcja dziejów miasta".
W czasie gdy powstawały trójwymiarowe makiety Lublina (2012 rok) nad podobnymi projektami pracowano w innych miastach europejskich: Edynburg, Budapeszt, Grenada...

✯  ✯  ✯  ✯ 

Fara św. Michała Archanioła była najważniejszym kościołem Lublina. Złotym okresem dla tego kościoła była pierwsza połowa XVII wieku. Wtedy wieża kościelna o wysokości 113 łokci (ok.65 metrów) dominowała nad miastem.
Na pierwszym planie widać małą wąską uliczkę prowadząca w kierunku Rynku i Fary - obecnie znana jako ulica Ku Farze; po prawej stronie zabudowania Bazyliki św. Stanisława i klasztoru Dominikanów.


Okres świetności Lublina przypadał na drugą połowę XVI wieku. Granice Polski sięgały wówczas daleko na wschód, rozwijał się handel i rzemiosło, działały wodociągi. W tym czasie Lublin miał 12 000 mieszkańców. Powstają wspaniałe budowle: kolegium Jezuitów (obecnie archikatedra), kościół i klasztor Bernardynów; istniejące budynki zyskują nowy renesansowy wygląd. Obecny wygląd Starego Miasta pochodzi z tego okresu.

W połowie XVII wieku skończył się okres bogactwa i rozkwitu miasta. Częste pożary miasta, najazdy kozackie i rosyjskie w 1655 roku, potop szwedzki, najazd wojsk siedmiogrodzkich i wojna z Moskwą i Turcją doprowadziły miasto i okolice do ruiny. Miasto wyludniło się, zniknął handel, upadło rolnictwo, budynki w mieście zostały zniszczone. Taka sytuacja trwała do końca XIX wieku.

W XVII wieku mury obronne zaczęły znikać, zniszczone straciły swoją funkcję obronną. Miasto zaczęło wychodzić poza granice murów obronnych. Na początku zabudowa sięgała do Placu Litewskiego; w XVIII wieku przesunęła się do obecnej ul.Lipowej. Nowe domy, kościoły, rezydencje magnackie zaczęły powstawać na przedmieściach: Korce (ul.Królewska) i Krakowskim.
W tym czasie wybudowano: archikatedrę, klasztor Kapucynów, Karmelitów, Wizytek (obecnie Centrum
Kultury).
Na pierwszym planie tej cyfrowej rekonstukcji widać Kościół Matki Bożej Zwycięskiej i klasztor Brigidek.


W drugiej połowie XVIII wieku rozpoczęto długotrwałą odbudowę miasta, która została zatrzymana przez rozbiory i kolejne wojny. Pożar miasta w 1803 roku zniszczył przedmieścia: Korce (ul.Królewska) i Krakowskie (plac Łokietka i deptak).
Na tej rekonstrukcji na pierwszy planie znajdują się zabudowania klasztoru Bernardynów połączone z żeńskimi budynkami bernardynek (obecnie kościół Jezuitów). W centrum jest obecny plac Wolności, ul.Bernardyńska, plac Łokietka i Krakowskie Przedmieście. W miejscu obecnego ratusza jest klasztor i kościół Karmelitów.


Zamek lubelski w średniowieczu był warownym grodem z siedzibą kasztelana, później była to wspaniała renesansowa rezydencja. W okresie wojen XVII i XVIII wieku został zrujnowany.
W latach 20 XIX wieku zamek został przebudowany w stylu neogotyckim i neoklasycystycznym, stając się więzieniem.
I taką funkcję pełnił przez okres 130 lat.
W 1954 roku Zamek przekształcono w muzeum.
Na tym cyfrowym obrazie widać donżon, który jest jedynym średniowiecznym fragmentem
zabudowań zamkowych zachowanym do obecnych czasów.


Osadnictwo żydowskie pojawiło się w Lublinie w XIV i XV wieku. Najstarszą także najważniejszą ulicą dzielnicy żydowskiej była ulica Szeroka, zwana też Żydowską - była ona przedłużeniem ulicy Kowalskiej i przechodziła przez środek obecnego placu Zamkowego. Tutaj mieszkali najbogatsi i najważniejsi mieszkańcy tej dzielnicy. Ludzie biedni osiedlali się dokoła Zamku, na ulicach Jatecznej, Krawieckiej, Podzamcze i Zamkowej. Cała dzielnica żydowska została zniszczona przez Niemców w 1942 roku.


Nieistniejący już hotel Victoria znajdował się w Lublinie na rogu ul.Krakowskie Przedmieście i Kapucyńskiej. Wybudowany w 1874 roku był bardzo luksusowym miejscem w Lublinie. W hotelu była restauracja “Victoria”; na parterze tego budynku były sklepy: kolonialny Adolfa Raszkowskiego, księgarnia św.Wojciecha, salon fryzjerski, sklep cukierniczy, sklep tytoniowy...
W budynku tego hotelu powstał Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej w 1918 roku.
Hotel zniszczony został 9 września 1939 roku w czasie niemieckiego nalotu. Zginęło wtedy wielu mieszkańców Lublina, wśród nich Józef Czechowicz. Po wojnie ruiny hotelu rozebrano i do dzisiaj to miejsce jest puste
.

     


❈ ❈ ❈ ❈ ❈ ❈ ❈

Z kolekcji liczącej 15 pocztówek, udało mi się zdobyć osiem kartek.
Z pozostałych siedmiu pocztówek, dwie znalazłam w archiwalnych internetowych wydaniach Kuriera Lubelskiego. Są one prezentowane poniżej.
 
To była pierwsza pocztówka lubelskiej kolekcji -  Lublin w latach 60-tych XIV wieku w okresie panowania Kazimierza Wielkiego. W mieście była prawie wyłącznie zabudowa drewniana.  W latach 60 XIV wieku ta drewniana zabudowa została otoczona murem kamienno-ceglanym. 

 Zamek Lubelski w XIV wieku

 
 
❈  ❈  ❈  ❈  ❈  ❈  ❈
Jak wygladają te trójwymiarowe makiety prezentuje krótki film 
Jest to film z 2011 roku, który powstał w ramach projektu  "Lublin 2.0. Interaktywna rekonstrukcja dziejów miasta". 
 
Ten piękny projekt powstał dzięki współpracy Kuriera Lubelskiego, Teatru NN, konserwatora Zabytków w Lublinie, Urzędu Miasta Lublina, Muzeum na Zamku i na podstawie przewodnika po Lublinie wydanego w 1901 roku (mam elektroniczne wydanie tego przewodnika).