Wspomnienie: Henryk Zygalski - syn narodu polskiego...


 "Syn narodu polskiego - poddany brytyjski,
Matematyk, Kryptolog
Złamał szyfr
Niemieckiej Enigmy w 1933 rok
u..."


Enigma to maszyna szyfrująca wynaleziona na poczatku XX wieku przez Arthura Scherbius, niemieckiego inżyniera elekryka. Przewyższała ona wszystkie dotychczasowe metody łamania szyfrów i kodów. Enigma była szeroko stosowana przez nazistowskie Niemcy w czasie II wojny światowej.
Pierwsze złamanie kodu Enigmy nazistowskich Niemiec dokonano nie w Bletchley Park ale w Warszawie w styczniu 1933 roku.  Rozszyfrowanie  Enigmy było dziełem trzech młodych polskich matematyków: Henryka Zygalskiego, Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego.
 
 
Henryk Zygalski (1908-1978) - w projekcie łamania kodu maszyny szfrujacej Enigma jego plachty Zygalskiego były ważną częścią. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie wykładał matematyke w szkole, która stała się później Uniwersytetem Surrey. 

Marian Rejewski (1905-1980) po zakończeniu wojny powrócił do Polski i tu pracował jako urzędnik. Dopiero w 1967 roku przedstawił swój udział w łamaniu szyfru Enigmy i napisał wspomnienia.  
Jerzy Różycki (1909-1942) zginął na Morzu Środziemnym 9 stycznia 1942 roku podczas powrotu z Algieru. Statek pasażerski Lamoriciere, którego był pasażerem, zatonął w tajemniczych okolicznościach w pobliżu Balearów.  
 
Badąc w Chichester odwiedziłam Różany Ogród Pamięci. Tutaj znajduje się symboliczny pomnik upamniętniający Henryka Zygalskiego, polskiego matematyka który był częscia zespołu kryptologów, którzy złamali kod Enigmy. Ten pomnik został odsłonięty 1 wrześniu 2018 roku (30 września 2018 minęła 30 rocznica śmierci Henryka Zygalskiego).



 

 
Historycy II wojny światowej  oceniają, że rozszyfrowanie kodu Enigmy przez polskich matematyków skróciło wojnę o około 3 lata.

Henryk Zygalski, Jerzy Różycki, Marian Rejewski (internet)