Cesarskie Jajka Wielkanocne - czyli w świecie fantazji Fabergé...

"Tiffany, Cartier i Boucheron to ludzie handlu.

Ja jestem artystą jubilerem.  

Możesz wydawać miliony rubli i kupować sznur pereł - 

ale jeśli chcesz kupić coś artystycznego, 

musisz przyjechać do mnie."

Odpowiedź Fabergé na pytanie jak reaguje na konkurencje

 Peter Carl Fabergé (1846-1920) był utalentowanym rzemieślnikiem i jubilerem. W 1872 roku przejął małą pracownię jubilerską swojego ojca w Sankt Petersburgu, i w ciągu czterdziestu lat przekształcił ją w największą na świecie pracownię jubilerską - House of Fabergé.

Miejsce to zatrudniało około pięciuset rzemieślników i projektantów.
Klientami firmy Fabergé byli ludzie bogaci: ministrowie, nowo zamożni, a przede wszystkim członkowie rosyjskiej rodziny cesarskiej. I właśnie dla rodziny Romanowów firma Fabergé wykonała wiele cennych dzieł i niezwykłe jajka Wielkanocne, pisanki. W 1917 roku Rewolucja rosyjska położyła kres dynastii Romanowów i Dom Fabergé przestał istnieć.
 
W Metropolitan Art Museum w Nowym Jorku znajduje się kolekcja Fabergé Matildy Geddings Grey (1885-1971) z Nowego Orleanu. Swój pierwszy produkt Fabergé kupiła ona w 1933 roku. Matilda Geddings Grey zaczęła kupować dzieła Fabergé w czasie gdy rosyjska biżuteria była prawie nieznana w Stanach Zjednoczonych. Dzisiaj jej kolekcja uważana jest za jedną z najważniejszych na świecie i zawiera oryginalne dzieła Fabergé zamówione i stworzone dla rosyjskiej rodziny cesarskiej, takie jak poniższy Cesarski Kosz z Konwaliami.

Cesarki Kosz z Konwaliami / Inperial Lilies-of-theValley Basket 

Ten koszyk jest uważany za najważniejsze dzieło Peter Carl Fabergé znajdujące się w Stanach Zjednoczonych a równocześnie za  najwyższe osiągnięcie artystyczne jubilera pracujacego dla  Fabergé Augusta Wilhelma Holmström. Składa się z 19 pojedyńczych łodyg ozdobionych perłami i brylantami i został podarowana Carycy Aleksandrze Fiodorownej (żonie cara Mikołaja II) z okazji jej wizyty na wystawie w Nijegorodsku w 1896 roku. Caryca niezwykle cenił ten podarunek nie tylko dlatego, że konwalie były jednym z jej ulubionych kwiatów, ale także dlatego, że w języku kwiatów symbolizują one domowe i małżeńskie szczęście.

Cesarskie Jajka Wielkanocne / Imperial Easter Eggs 

Wielkanoc jest najważniejszym świętem w rosyjskiem Kościele Prawosławnym, i wymiana jajek jest znaną tradycją. Przez 32 lata, począwszy od 1885 roku, pracownia Fabergé tworzyła pisanki dla cesarskiej rodziny Romanowów.
Istnieją zapisy o 50 cesarskich Wielkanocnych jajkach zamówionych początkowo przez cara Aleksandra III (1845-1894) dla jego żony, Marii Fiodorownej -  księżniczka Dagmara z Danii (30 jajek), a następnie przez jego syna i następcę, cara Mikołaja II (1868-1918), dla matki i żony Aleksandry Fiodorownej - księżniczka Alix z Hesji i znad Renu, wnuczka królowej Wiktorii (20 jajek).
Utworzenie każdego cesarskiego jajka wielkanocnego wymagało pracy wielu osób - projektantów, tych którzy pracowali nad kamieniami szlachetnymi, grawerów, rzemieślników nakladających dekoracyjną emalię, malarzy miniatur, i osób kończacych  proces twórczy dbając o gładkość lub połysk produktu - i mogło trwać ponad rok.
Obecnie wiadomo, że 43 z 50 oryginalnych jajek cesarskich istnieje i można je znaleźć w muzeach i prywatnych kolekcjach na całym świecie.
Kolekcja Fabergé Matildy Geddings Grey zawiera trzy wspaniałe Cesarskie Jajka Wielkanocne.

Cesarskie Jajko Napoleona / Imperial Napoleonic Egg 

Car Mikołaj II podarował to jajko swojej matce, wdowie cesarzowej Marii Fiodorowna, na Wielkanoc w 1912 r. Jajko upamiętnia stulecie zwycięstwa nad wojskami Napoleona; jego wzor, kolory i motywy zostały zainspirowane stylem francuskiego imperium.  
Jajko to ma swoją "niespodziankę", miniaturowy ekran przedstawiający na sześciu akwarelach pułki wojskowe, w których Maria Fiodorowna była honorowym pułkownikiem. Każdy panel ma na odwrotnej stronie królewski monogram Cesarzowej Marii Fiodorownej.

Cesarskie Jajko Kaukazu / Imperial Caucasus Egg

Car Aleksander III podarował to jajko swojej żonie Marii Fiodorownej na Wielkanoc w 1893 roku. Utworzone w późnym stylu Ludwiki XVI jajko ma cztery owalne drzwi każde z numerem - tworząc datę 1893.  Po otworzeniu małych owalnych drzwczek widac miniaturowy widok Abastumana, cesarskiego pałacyku myśliwskiego w górach Kaukazu, gdzie syn pary cesarskiej (wielki książę George Alekandrovich, 1871-1899) był leczony z powodu gruźlicy. Na górze jajka, pod wielkim diamentem, znajduje się jego portret w mundurze marynarki wojennej.

Jajko Cesarskie Pałace Danii / Imerial Danish Palaces Egg

Car Aleksander III zaprezentował to jajko swojej żonie, Marii Fiodorownej, w Wielkanoc 1890 roku. Jajko jest niezwykłe w swojej koncepcji.  Jest jednym z najbardziej mistrzowskich i kunsztownych dzieł w kolekcji wszystkich cesarskich jajek.
Wewnątrz jajka - niespodzianka: dziesięciopanelowy ekran z miniaturkami przedstawiającymi ulubione rezydencje cesarzowej Marii Fiodorowna w Rosji i Danii - dla księżniczka duńskiej było to  przypomnienie jej ojczyzny. Jajko to towarzyszyło podczas jej podróży.

Jajka cesarskie są prawdopodobnie największym artystycznym osiągnięciem stworzonym przez pracownię Fabergé. Ale pozostałe jego artystyczne dzieła są także wyjątkowo piękne i prawdopodobnie zapewniłyby też firmie trwałą reputację (nawet bez jajek Wielkanocnych).

Z jego pracowni wychodziły przepiękne kwiaty, przedmioty luksusowe, codziennego użytku, różne zabawki, ozdobne pudełka, ramki na fotografie, przedmioty domowego użytku...

 

❊ ❊ ❊ ❊ ❊ ❊ ❊ ❊ ❊ ❊

Druga amerykańska kolekcja biżuterii i sztuki Fabergé znajduje sie w przepięknej posiadłości Hillwood położonej w Washington DC. Kolekcja ta została stworzona przez Marjorie Merriweather Post (1887-1973) Amerykankę i właścicielkę General Foods. Niezwykle bogata Marjorie Merriweather Post wykorzystała większość swojej fortuny do kolekcjonowania sztuki, szczególnie przedrewolucyjnej sztuki rosyjskiej. 
Jej kolekcje Fabergé można zobaczyć w jej domu Hillwood. Aktualnie muzeum - Hillwood słynie z największej kolekcji rosyjskiej sztuki imperialnej poza Rosja.

Jajko Wielkanocne Katarzyna Wielka, 1914, z niespodzianką. Jajko to kiedyś zawierało miniaturową postać carycy siedzącą na krześle niesionym przez dwóch służących. Ta "niespodzianka" zostala w pewnym momencie oddzielona od jajka.

Te przepiękne ametystowe pudełko Marjorie Merriweather Post kupiła w 1926 roku, 

 na długo zanim odkryła rosyjską sztukę i świat Fabergé.

Marjorie Merriweather Post

Obecnie 43 znane jajka są rozproszone po całym świecie, z największymi zbiorami w Kremlowskiej Zbrojowni i Muzeum Fabergé w Sankt Petersburgu. Trzecim miejscem jest kolekcja Pratta w muzeum znajdujacym sie w Richmond w stanie Wirginia, a następnie trzy jajka należące do Matilda Geddings Gray, które znajdują się w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Brytyjska rodzina królewska ma również trzy jajka.

W Muzeum Fabergé, które zostało otwarte w 2013 roku w Sankt Petersburgu znajduje się dziewięć cesarskich jajek, a także wiele innych przedmiotów z pracowni Fabergé. A wszystko to jest  kolekcją rosyjskiego biznesmena Wiktora Wekselberga. Kupił on tę kolekcję w 2004 roku, od amerykańskiego przedsiębiorcy i wydawcy magazynu Malcolma S. Forbesa.




A.Kenneth Snowman - The Art of Carl Fabergé 
H.Waterfield, C.Forbes - Fabergé - Imperial Eggs and other fantasies (kolekcja Forbesa w Nowym Jorku; aktualnie w Sankt Petersburgu)
Informacje z muzeum